Bezittingen in het buitenland?

Erfrecht in de EU

Voor de EU-landen, met uitzondering van Ierland en Denemarken, geldt het recht van de laatste woonplaats, tenzij een rechtskeuze is gedaan. De rechtskeuze houdt in dat inwoners van die landen bij testament kunnen kiezen voor het recht van het land van hun nationaliteit. Als iemand twee nationaliteiten heeft, kan voor één van die twee landen gekozen worden. Het is niet mogelijk om rechtskeuze te doen voor het recht van een ander land, dus ook niet voor het land waar de bezittingen zich bevinden.

Bijvoorbeeld: 

• Als u als Nederlander, woonachtig in Nederland, een Spaans vakantiehuis heeft, is Nederlands recht van toepassing. U kunt niet kiezen voor Spaans recht.
• Als u als Nederlander in Spanje woont, is Spaans recht van toepassing. U kunt echter bij testament kiezen voor Nederlands recht, waardoor uw nalatenschap volgens het Nederlandse erfrecht afgewikkeld zal worden.

Erfrecht buiten de EU

Voor landen buiten de EU, en voor Denemarken en Ierland, hangt het af van Internationaalrechtelijke regels van het betreffende land welk erfrecht van toepassing is en of er een rechtskeuze gedaan kan worden, en zo ja, voor welk recht.

Erfbelasting

Een ander punt van aandacht is de erfbelasting die na het overlijden door erfgenamen betaald moet worden. Het belastingrecht staat los van een rechtskeuze erfrecht, er zijn geen keuzemogelijkheden. Ieder land, ook binnen de EU, heeft eigen regelgeving voor het heffen van erfbelasting. Het is daardoor mogelijk dat in meerdere landen erfbelasting betaald moet worden. Soms geldt een verdrag ter voorkoming van dubbele heffing, maar door verschillende heffingsmethoden, tarieven en vrijstellingen door landen kan het gebeuren dat er uiteindelijk toch meer belasting betaald moet worden dan wanneer alle bezittingen in Nederland waren gelegen. In een testament kunnen bepalingen worden opgenomen die rekening houden met de belastingheffing.

Waarom een testament?

In een testament kunt u onder meer erfgenamen benoemen, bepaalde goederen aan bepaalde personen of goede doelen nalaten, een executeur benoemen en een rechtskeuze doen.

• U zou bijvoorbeeld in het testament het buitenlandse vakantiehuis kunnen nalaten aan uw echtgenoot, of aan één van de kinderen die het vakantiehuis na overlijden wil behouden. Dit heet een legaat. Daarbij kunt u een regeling treffen voor compensatie van de andere erfgenamen. Het legaat kan in een Nederlands testament worden opgenomen, of in een buitenlands testament.
• Soms is het aan te raden om in twee verschillende landen een testament te maken, zodat de afwikkeling van de nalatenschap makkelijker verloopt. Dan is het van groot belang dat de twee testamenten goed op elkaar afgestemd worden, anders rijst de vraag welke regeling geldt en of deze wel geldig zijn opgesteld.

Geldigheid buitenlandse testamenten

In Nederland geldt dat een buitenlands testament (binnen en buiten de EU) geldig is als het volgens de in dat land geldende regels is opgesteld. In de andere EU-landen geldt dat in ieder geval ook als het testament in een EU-land is opgesteld (volgens het Europese Erfrechtverdrag).

In Nederland wordt een testament bij een notaris opgesteld en door de notaris ingeschreven bij het Centraal Testamenten Register. In andere landen kunnen andere mogelijkheden voor het maken van een testament gelden. Denk aan een handgeschreven en ondertekend testament, of een testament gemaakt bij een advocaat of ambtenaar in aanwezigheid van getuigen.

Als een testament in het buitenland is gemaakt, is het van belang dat dit testament na het overlijden ook gevonden wordt.

Niet alle landen kennen een Centraal Testamenten Register, of zij hebben wel een dergelijk register maar is het niet verplicht om een testament daarin te registreren. Dan is het aan de opsteller van het testament om ervoor te zorgen dat zijn erfgenamen weten waar zijn testament ligt, zodat zijn wensen uitgevoerd kunnen worden na zijn overlijden.