Het ‘Skype’ testament: tekenen op afstand met Tijdelijke Wet COVID-19

07 mei 2020

Door het coronavirus kunnen veel mensen niet naar de notaris. Juist nu hebben mensen echter de wens om een testament te maken of te herzien. Sinds 24 april jl. geldt een tijdelijke wet (Tijdelijke Wet COVID-19 Justitie en Veiligheid) waardoor het in sommige gevallen mogelijk is een testament op te stellen zonder fysiek bij een notaris aanwezig te zijn. In deze blog zetten we de belangrijkste zaken op een rij.

De wet schrijft voor dat u sommige zaken verplicht via de notaris moet regelen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het oprichten van een B.V. of het opstellen van een testament. Dat gebeurt in een notariële akte. Een notariële akte kan in veel gevallen via een volmacht getekend worden zodat u niet naar ons kantoor hoeft te komen.

Bij sommige notariszaken, zoals een testament, is het verplicht om persoonlijk in het bijzijn van een notaris te tekenen. Door het coronavirus zijn veel mensen echter niet in de gelegenheid om naar de notaris te gaan. Denk aan mensen die in quarantaine zitten, in het ziekenhuis liggen of zijn opgenomen in een verpleeghuis. Hierdoor wordt het voor hen onmogelijk om een testament op te stellen. Een tijdelijke wet biedt hiervoor een oplossing: onder bepaalde omstandigheden mag een testament “op afstand” getekend worden, dus zonder fysieke aanwezigheid bij een notaris.

Waarom moet een testament in persoon bij een notaris getekend worden?

Het erfrecht is behoorlijk ingewikkeld. Het is belangrijk dat dit goed uitgelegd wordt en dat u een toelichting krijgt over de gevolgen van uw testament. Ook is van belang dat u uw testament vrijwillig opstelt en niet door een ander gedwongen of beïnvloed wordt. Bovendien kunt u na uw overlijden niet meer uitleggen wat uw bedoeling was. Deze zaken maken dat de wet extra eisen stelt aan het opstellen van een testament. De persoonlijke ondertekening bij een notaris is er daar één van. Op die manier kan de notaris er voor zorgen dat uw wensen goed worden vastgelegd.t.

Tijdelijk wet: tekenen op afstand

Wanneer kan een testament op afstand getekend worden? Onderstaande punten zijn belangrijk om te weten:

  • Als fysiek aanwezig zijn bij de notaris niet mogelijk is, wordt de akte getekend via ‘tweezijdige audiovisuele communicatiemiddelen’. Kort gezegd:via videobellen. Let op: alleen als er geen andere manier is om het testament op de “normale” manier te ondertekenen kan gebruik gemaakt worden van de mogelijkheid om op afstand te tekenen.
  • Het gaat om een tijdelijke voorziening. Deze wet wordt in de toekomst weer afgeschaft. Voorlopig is de einddatum 1 september 2020.
  • Afhankelijk van het verloop van de pandemie is het wellicht ook na 1 september 2020 nog mogelijk om een testament op afstand te tekenen.
  • De Tijdelijke wet geldt voor aktes waarvoor u normaal persoonlijk bij de notaris moet verschijnen zoals een testament, maar bijvoorbeeld ook voor hypotheekaktes. Aktes die via een volmacht getekend kunnen worden, blijven via een volmacht gaan.
  • Testamenten die vóór de officiële inwerkingtreding van de tijdelijke wet, maar op of ná 16 maart 2020 zijn getekend via videoverbinding omdat fysiek aanwezig zijn bij een notaris niet mogelijk was, zijn ook rechtsgeldig.
  • Een testament kan niet op afstand getekend worden als u in het buitenland bent.
  • De notaris maakt de afweging of het in een bepaald geval mogelijk is het testament op afstand te tekenen.

Wanneer is fysiek contact met de notaris niet mogelijk?

Fysiek contact is niet mogelijk als u bijvoorbeeld in een verpleeghuis bent opgenomen waar bezoek niet is toegelaten of als u met (lichte) luchtwegklachten thuis moet blijven vanwege de coronamaatregelen.

In sommige gevallen is het strikt genomen wel mogelijk om fysiek aanwezig te zijn bij de notaris, maar onwenselijk. Dit is bijvoorbeeld het geval als uzelf of uw gezinsleden een kwetsbare gezondheid hebben en daardoor extra risico lopen.
De afweging of in zo’n situatie het tekenen van een testament op afstand via videobellen kan worden geregeld, maakt de notaris.

Wat als fysiek contact met de notaris wel mogelijk is?

Het kan zijn dat het in bepaalde gevallen wel mogelijk is om fysiek bij de notaris aanwezig te zijn, maar u dat zoveel mogelijk wilt vermijden. Voor die mensen bieden wij de mogelijkheid om hun testament via videobellen met één van onze notarissen te bespreken. Vervolgens ontvangt u een concept van uw testament met een toelichting. Als u het helemaal eens bent met het testament kan het testament op ons kantoor getekend worden in een kamer met plexiglas afscheiding. Ook kunnen we samen met u kijken naar andere manieren om het testament op een veilige manier te ondertekenen waarbij u wel fysiek bij een notaris verschijnt.