Rechtbank: bedrijf dat schulden niet betaalt moet inzage geven in administratie

18 december 2019

Het incasseren van een geldvordering is lang niet altijd eenvoudig. In de zakelijke incassopraktijk komt het regelmatig voor dat een partij die een bedrag moet betalen (bijvoorbeeld een B.V. of een N.V.) geen bezittingen meer heeft op het moment dat het gelukt is om een gerechtelijke veroordeling van die partij te behalen. De vervolgvraag is dan vaak: kan de bestuurder van die partij hiervoor persoonlijk aansprakelijk worden gehouden?

Kort gezegd kan een bestuurder van een rechtspersoon zoals een B.V. of een N.V. door een schuldeiser persoonlijk aansprakelijk worden gehouden voor schulden van de rechtspersoon in de volgende situaties:

  1. Wanneer de bestuurder de schuld is aangegaan terwijl hij wist (of had moeten weten) dat de rechtspersoon die schuld niet zou kunnen nakomen en de schuldeiser daardoor met schade zou blijven zitten; of
  2. Wanneer de bestuurder er na het aangaan van de schuld voor gezorgd heeft dat er bezittingen van de rechtspersoon aan een andere partij zijn overgedragen terwijl hij wist dat de schuldeiser daardoor benadeeld zou worden.

Er zijn nog een aantal andere gevallen waarin een bestuurder persoonlijk aansprakelijk kan worden houden door een schuldeiser, maar die gevallen komen in de praktijk minder vaak voor.

In de praktijk loopt een schuldeiser in dit soort zaken doorgaans tegen allerlei bewijsproblemen aan. Zeker wanneer er sprake is van de situatie waarin bezittingen van de rechtspersoon aan een andere partij zijn overgedragen, is het aan de schuldeiser om te bewijzen dat deze overdracht niet tegen zakelijke voorwaarden heeft plaatsgevonden en dat hij hierdoor is benadeeld. Dit is lastig, omdat over dergelijke transacties vaak geen openbare informatie bekend is.

Een oplossing voor dit bewijsprobleem kan soms gevonden worden door inzage te eisen in onderdelen van de administratie van de schuldenaar. Eerder lukte het bijvoorbeeld een partij om in een kort geding bij de rechtbank Oost-Brabant inzage te eisen in de documenten waarin een overdracht van bezittingen was geregeld (een zogeheten activatransactie). De rechter ging in deze uitspraak voorbij aan het feit dat er in de documenten een geheimhoudingsbepaling was opgenomen. De uitspraak is terug te vinden via deze link of door te zoeken op ECLI:NL:RBOBR:2019:5932.

De advocaten van het team Corporate & Commercial Litigation van TeekensKarstens voeren regelmatig juridische procedures over dit soort zaken, zowel aan de kant van schuldeisers als aan de kant van bestuurders die persoonlijk worden aangesproken. Bij het bepalen van de strategie worden de kosten en baten en alle mogelijke juridische instrumenten tegen elkaar afgewogen (bijvoorbeeld ook beslaglegging, faillissementsaanvraag en andere opties) om een optimaal resultaat te behalen.