In januari schreef ik al dat de vraag of een zaak ‘roerend’ of ‘onroerend’ is de juridische gemoederen bezighoudt, niet alleen in het civiele recht, maar ook fiscaalrechtelijk komt deze vraag aan de orde. Dat komt omdat er bij dit vraagstuk geen tussenweg is. Het is zwart-wit: óf een zaak is roerend, óf een zaak is onroerend, met alle uiteenlopende civiel- en fiscaalrechtelijke gevolgen van dien.
Uitspraak eerder benoemde casus
Zo schreef ik eerder (zie artikel: Is een chalet een onroerde zaak?) dat het Hof Den Bosch op 9 november 2018 oordeelde dat een chalet voor de BTW-heffing geldt als een ‘oude’ onroerende zaak, zodat daarover geen omzetbelasting is verschuldigd. Het Hof overwoog dat voor een roerende zaak kenmerkend is dat het een mobiel goed betreft, ofwel dat het een gemakkelijk te verplaatsen goed is en dat voor het kwalificeren van een goed als onroerend niet nodig is dat het onlosmakelijk met de grond verbonden is. Van belang is wel dat de constructie niet gemakkelijk te demonteren en te verplaatsen (en dus verwijderbaar) is.
Tegen de uitspraak van het hof stelde de belastingdienst cassatieberoep in bij de Hoge Raad, maar inmiddels is bekend geworden dat de belastingdienst het beroep heeft ingetrokken. Volgens de baas van de belastingdienst, de staatssecretaris van Financiën, heeft het hof met de overweging dat ‘gemakkelijk verwijderbaar’ betekent ‘zonder inspanningen en zonder aanzienlijke kosten’, geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. Kortom, de eigenaar van het chalet hoeft de naheffing definitief niet te betalen.
Nieuwe uitspraak civiele kamer
Het Hof Den Bosch (ditmaal de civiele kamer) heeft echter alweer een volgende uitspraak gedaan, waarbij ook de vraag speelde of een chalet roerend of onroerend is. Het ging in deze zaak om een particulier die (mondeling) een chalet op een recreatiepark had gekocht. Later beroept deze koper zich erop dat de koop ongeldig is omdat de koopovereenkomst niet schriftelijk is aangegaan, terwijl artikel 7:2 BW bepaalt dat de koop van een tot bewoning bestemde onroerende zaak schriftelijk moet worden aangegaan. De verkoper stelt dat het schriftelijkheidsvereiste hier niet geldt omdat het chalet een roerende zaak is.
Duurzaam met grond verenigd
Het Hof Den Bosch verwerpt in hoger beroep het betoog van de verkoper en overweegt daartoe dat volgens artikel 3:3 BW gebouwen of werken onroerend zijn als zij duurzaam met de grond zijn verenigd. Een gebouw of werk kan duurzaam met de grond zijn verenigd doordat het naar zijn aard en inrichting bestemd is om duurzaam ter plaatse te blijven. In dat geval is de technische mogelijkheid om het bouwsel te verplaatsen niet meer van belang.
Bij de beantwoording van de vraag of een gebouw bestemd is om duurzaam ter plaatse te blijven, moet worden gelet op de bedoeling van de bouwer of degene in wiens opdracht is gebouwd voor zover deze naar buiten kenbaar is.
Uit deze uiterlijke verschijning van het chalet leidt het hof af dat het is bestemd om duurzaam ter plaatse te blijven. De omstandigheid dat het chalet op zich nog verplaatsbaar is, doet hieraan niet af, aldus het Hof. Voor zover de bedoeling van de bouwer naar buiten kenbaar is, is deze gericht op de duurzame plaatsing van het chalet.
Conclusie
Hoewel deze uitspraak in civielrechtelijke zin best valt te verdedigen, is het maar de vraag of de fiscale rechter (lees: de fiscale kamer van hetzelfde gerechtshof) in dit geval hetzelfde zou hebben geoordeeld, gelet op de eerder aangehaalde uitspraak van het Hof Den Bosch van 9 november 2018. Ik denk dat de fiscale kamer in dit geval zeer goed tot een ander oordeel had kunnen komen en dat bewijst maar weer eens dat de discussie roerend-onroerend nog wel zal blijven voortduren.
