Sinds de ‘stikstof-uitspraak’ van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 29 mei 2019 hebben veel bouwprojecten vertraging opgelopen. Er wordt hard gezocht naar een oplossing om de stikstofproblematiek op te lossen.
Op 9 maart 2021 heeft de Eerste Kamer de Wet stikstofreductie en natuurverbetering aangenomen. Deze wetswijziging heeft stikstofreductie als de reductie op Natura 2000-gebieden als doel. Er zal een Programma natuur worden opgesteld met verschillende bron- en natuurmaatregelen. De verplichte uitvoering van deze maatregelen moet leiden tot de vermindering van stikstofdepositie op stikstofgevoelige habitats.
Een interessant onderdeel van de wetswijziging is de introductie van een gedeeltelijke vrijstelling van de vergunningplicht voor de bouwsector. De huidige vergunningplicht geldt voor projecten die significante gevolgen kunnen hebben op gevoelige habitats in een Natura 2000-gebied (artikel 2.7 lid 2 Wnb). Op grond van het nieuwe artikel 2.9a Wnb zijn bouwactiviteiten straks gedeeltelijk vrijgesteld van deze vergunningplicht ten aanzien van de gevolgen van stikstofuitstoot op een Natura 2000-gebied.
In artikel 2.5 van het Ontwerp-besluit stikstofreductie en natuurverbetering staat op welke bouwactiviteiten de vrijstelling van toepassing is. In de kern gaat het om werkzaamheden die rondom een bouwplaats tijdens de bouwfase plaatsvinden.
Meer precies gaat het om sloop- en bouwwerkzaamheden van een bouwwerk die zijn uitgezonderd van de vergunningsplicht. Een bouwwerk wordt ruim opgevat. Het gaat dan ook niet alleen om bouw- en sloopwerkzaamheden van gebouwen zoals woningen, maar ook om andere soorten bouwwerken zoals bruggen en viaducten. Ook is de aanleg, het wijzigen of het opruimen van een werk uitgezonderd van de vergunningsplicht. Hierbij kan gedacht worden aan de aanleg van een weg of het bouwrijp maken van grond. De vervoersbewegingen die samenhangen met deze werkzaamheden vallen ook onder de vrijstelling.
De vrijstelling biedt uitkomst voor de bouwsector, aangezien er straks voor veel bouwactiviteiten geen vergunning meer nodig is. Toch is de vrijstelling op twee manieren begrensd. Zo heeft de vrijstelling enkel betrekking op activiteiten die tijdens de bouwfase plaatsvinden. De gebruiksfase valt niet onder de vrijstelling. Zo is denkbaar dat de aanleg van een provinciale weg onder de gedeeltelijke vrijstelling van de vergunningplicht valt, maar het gebruik ervan door het verkeer niet.
Een tweede beperking is dat de vrijstelling alleen ziet op de gevolgen van stikstofdepositie. Andere mogelijke effecten op een Natura 2000- gebied vallen niet onder de vrijstelling.
De wetswijziging wordt opgenomen in de Wnb en zal straks worden opgenomen in de Omgevingswet. De streefdatum voor de inwerkingtreding is 1 juli 2021. De wetswijziging zelf is inmiddels gepubliceerd in het staatsblad, maar de onderliggende AMvB – waarin de gedeeltelijke vrijstelling is opgenomen – is nog niet definitief vastgesteld. Het Ontwerpbesluit ligt sinds 19 maart 2021 ter advisering bij de Raad van State. Of de streefdatum van 1 juli kan worden gehaald, is afhankelijk van de datum en inhoud van het advies van de Raad van State.
