De coronacrisis en de getroffen maatregelen hebben als bijkomend effect dat zorgaanbieders sterk moeten inzetten op digitale zorg op afstand voor mensen thuis. Voor veel zorgaanbieders geldt dat zij op dit moment worden geconfronteerd met een gebrek aan digitale inzetbaarheid. De rijksoverheid stimuleert middels subsidieregelingen een snelle uitbreiding van eHealth en de NZa kondigt tijdelijke maatregelen aan om belemmeringen en beperkende voorwaarden voor zorgverlening op afstand weg te nemen. TK informeert u.
De zorg aan kwetsbare ouderen die thuis wonen en mensen met een chronische ziekte of beperking staat enorm onder druk door de verspreiding van het coronavirus en de getroffen maatregelen. De coronacrisis heeft als bijkomend effect dat zorgaanbieders sterk moeten inzetten op digitale zorg op afstand voor mensen thuis. Veel zorgaanbieders hadden hun digitale infrastructuur al voor de uitbraak van het coronavirus op orde. Maar er zijn ook veel zorgaanbieders die toepasbare digitale zorgprocessen (nog) niet of in beperkte mate in hun instelling hebben geïmplementeerd. Met name deze zorgaanbieders worden tijdens de coronacrisis geconfronteerd met een (groot) gebrek aan digitale inzetbaarheid (zoals beeldbellen, cliëntenportaal en chatapplicaties).
De rijksoverheid probeert middels subsidieregelingen de (spoed)uitbreiding van eHealth te stimuleren. Ook de NZa kondigt tijdelijke maatregelen aan om belemmeringen en beperkende voorwaarden voor zorgverlening op afstand weg te nemen.
Elke zorginstelling die gebruik maakt van digitale toepassingen moet oog hebben voor veilig dataverkeer in de zorg. Dat is te allen tijde het uitgangspunt, ook in tijden van crisis.
Reeds voor de uitbraak van de coronacrisis konden zorgaanbieders in aanmerking komen voor een rijksoverheidssubsidie voor het gebruik of opschalen van bestaande eHealth-toepassingen, de zogenoemde Stimuleringsregeling eHealth Thuis (SET). Het doel van de SET is zorgen dat ouderen en mensen met een (risico op) chronische ziekte of beperking met een grotere kwaliteit van leven langer thuis kunnen wonen.
Vanwege de sterk toenemende behoefte bij zorgorganisaties om per direct de beschikking te hebben tot (meer) technische mogelijkheden om zorg op afstand te kunnen bieden, is door de rijksoverheid besloten om de bestaande SET-regeling per 25 maart 2020 uit te breiden. Het betreft een tijdelijke uitbreiding van de regeling. De uitbreiding komt te vervallen op het moment dat de coronacrisis en de belemmeringen die het gevolg zijn van de crisis die invloed hebben op de continuïteit of zorg, aflopen.
Het subsidiebedrag is een vast bedrag van € 50.000, waarvan de aanvrager maximaal 50% mag inzetten voor aanschaf, lease- en licentiekosten van digitale toepassingen. Ook kan de aanvrager het subsidiebedrag inzetten om externen in te huren die helpen bij het implementeren van digitale toepassingen. Er is geen eigen bijdrage vereist en het overgebleven bedrag onder de € 50.000 zal worden teruggevorderd. Het beschikbare budget wordt gefinancierd uit de bestaande en reguliere SET-begroting van € 28 miljoen.
Om voor de uitbreidingssubsidie (SET Covid 19) in aanmerking te kunnen komen, moet de aanvrager aan een aantal voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden staan vermeld op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, dat onderdeel uitmaakt van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, ook vindt u op die webpagina onder meer het voor de aanvraag te gebruiken formulier.
De NZa heeft inmiddels aangekondigd voor zorgaanbieders in alle zorgsectoren eventuele belemmeringen en beperkende voorwaarden voor zorgverlening op afstand buiten werking te stellen. Voorbeelden hiervan zijn een contractvoorwaarde in de NZa-regels of de verplichting van face-to-face-contact. Deze uitzonderingsmaatregel gaat met terugwerkende kracht in vanaf 1 maart 2020 tot het moment dat de landelijke richtlijnen/adviezen van de overheid en het Rijksoverheid voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) niet meer van toepassing zijn. Na beëindiging zal er een overgangstermijn van een week worden gehanteerd. De NZa doet daarbij ook de oproep aan zorgverzekeraars om mogelijke belemmeringen in contracten met zorgaanbieders op dit gebied in deze periode op te schorten.
Voornoemde uitbreiding van de SET-regeling als ook de tijdelijke maatregelen van de NZa, komen samen met de oproep van onder meer de KNMG, LHV en de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) tot bewustwording onder zorgaanbieders van het veilig gebruik maken van digitale toepassingen voor zorg op afstand. Het gebruik van veilige toepassingen is essentieel omdat dan veilig medische informatie kan worden uitgewisseld. Een toepassing kan in dit kader als ‘onvoldoende veilig’ worden bestempeld als deze toepassing niet (volledig) voldoet aan de beveiligingseisen van de (U)AVG en NEN (7510, 7512, 7513) voor informatiebeveiliging in de zorg. Het is mogelijk dat door het gebruik van die toepassing medische informatie op servers buiten het AVG-gebied wordt opgeslagen, ook is het niet altijd duidelijk of die opgeslagen informatie voor andere doeleinden kan worden gebruikt.
Maakt de zorgaanbieder tijdens de coronacrisis gebruik van een applicatie waarvan de veiligheid rondom dataprotectie niet in voldoende mate kan worden gewaarborgd, dan doet de zorgaanbieder er verstandig aan om tenminste de cliënt op voorhand hierover proactief en nadrukkelijk te informeren. Hierna dient de cliënt nadrukkelijk, voordat (bijzondere) persoonsgegevens zoals medische informatie wordt uitgewisseld, met het gebruik in te stemmen. Het gaat ons inziens dan wel om noodzakelijke zorg tijdens de coronacrisis én in het geval van hoge uitzondering door de zorgaanbieder niet op een andere wijze tot een meer veilige manier van dataverwerking kan worden overgegaan. Ook in voornoemde situatie dient de zorgaanbieder zo veilig mogelijk te werk te gaan, met oog voor in ieder geval, doch niet uitsluitend, dataminimalisatie, versleuteling van berichten, verwijdering van informatie en het zo min mogelijk benoemen/gebruiken van gegevens die kunnen leiden tot identificatie van de cliënt of een derde persoon.
Onze tip aan zorgaanbieders is om zich goed ervan te vergewissen of de applicatie voor zorg op afstand voldoet aan de wettelijke vereisten voor dataverwerking in de zorg, zoals opgenomen in onder meer de (U)AVG en NEN-voorschriften, en welke vereisten hierover zijn opgenomen in de inkoopcontracten met de zorgverzekeraar, het zorgkantoor of de gemeente.
Hebt u vragen over het gebruik of opschalen van eHealth-toepassingen bij uw zorgprocessen, of wilt u meer weten over het maken van afspraken met zorginkopers over innovatieve toepassingen voor uw zorgprocessen, neemt u dan vrijblijvend contact op met advocaat Sander Tempel van TK.
– Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS.
– Stimuleringsregeling E-health Thuis; Staatscourant 2019, 3524.
– Kaderwet VWS-subsidies
– Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 22 november 2019, kenmerk 1614219-198792-DMO, houdende een wijziging van de Stimuleringsregeling E-health Thuis; Staatscourant 2019, 65206.
– Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 13 september 2019, kenmerk 1572745-194495-DMO, tot wijziging van de Stimuleringsregeling E-health Thuis in verband met de voor subsidie in aanmerking komende investeringskosten; Staatscourant 2019, 51552.
– Algemene GroepsVrijstellingsVerordening (AGVV)
– https://mijn.rvo.nl/stimuleringsregeling-ehealth-thuis-set
– https://www.rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/stimuleringsregeling-ehealth-thuis-set/uitbreiding-set-covid19
– https://www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/nieuws/veilig-thuiswerken-tijdens-de-coronacrisis
– https://www.knmg.nl/actualiteit-opinie/nieuws/nieuwsbericht-corona/beeldbellen-tijdens-de-coronacrisis.htm
– https://www.lhv.nl/service/lhv-advies-voor-inzet-beeldbellen-en-videoconsult
– https://www.nza.nl/actueel/nieuws/2020/03/17/nza-brengt-extra-verruiming-aan-voor-zorg-op-afstand
– https://puc.overheid.nl/nza/doc/PUC_304668_22/1/
