Het gebrek aan passende wetgeving kan remmend werken ten aanzien van technologische innovaties. Organisaties die willen innoveren zitten in onzekerheid: wat mag wel en wat mag niet?
De samenleving digitaliseert in hoog tempo. Wij laten onze smartspeaker een recept voorlezen, de babyfoon houden wij via internet op afstand in de gaten en het beoordelen van een hypotheekaanvraag geschiedt volledig geautomatiseerd. Het zijn ontwikkelingen die het leven makkelijker kunnen maken. Maar deze technologische vernieuwingen brengen ook juridische vraagstukken met zich mee. De huidige wet- en regelgeving is vaak niet ingericht op de toepassing van deze nieuwe ontwikkelingen.
Het gebrek aan passende wetgeving kan remmend werken ten aanzien van technologische innovaties. Organisaties die willen innoveren zitten in onzekerheid: wat mag wel en wat mag niet?
Als tech lawyer vervullen wij een belangrijke rol bij de beantwoording van deze vragen. Wij schetsen het juridisch kader waarbinnen de technologische pioniers zich kunnen focussen op het ontwikkelen van het product en/of dienst.
In wat voor zaken is de verbinding tussen recht en technologie van belang? Hierbij een aantal voorbeelden aan de hand van drie technologische ontwikkelingen.
Kunstmatige intelligentie
Zowel computersystemen als machines en robots zullen in toenemende mate functioneren op basis van kunstmatige intelligentie. Dat betekent dat deze systemen dankzij slimme algoritmes zelflerend en zelfsturend zijn. Dat roept vragen op over onder meer eigendom en aansprakelijkheid. Zo werd er afgelopen najaar bij veilinghuis Christie’s een schilderij verkocht dat door een computer gemaakt was met behulp van een algoritme. Er werd 432,500 dollar voor neergeteld. Dat geld ging naar het kunstcollectief dat bedacht had om het schilderij te maken, maar is dat juist? Rust het auteursrecht hier niet bij de computer of bij de programmeur? Ook supervised learning vervoersmiddelen leveren nieuwe uitdagende leerstukken op. Indien een zelfrijdende auto een ongeluk veroorzaakt, wie draait dan op voor de schade? De eigenaar van de auto? De ontwikkelaar van de auto? Of degene die de auto programmeerde?
Data
Persoonsgegevens zijn het afgelopen decennium steeds waardevoller geworden voor organisaties. Voor sommige bedrijven is het zelfs de kern van hun businessmodel. Zonder het verzamelen en verwerken van grote hoeveelheden persoonlijke gegevens zouden bijvoorbeeld Facebook en/of Spotify niet als zodanig kunnen bestaan. Dit brengt echter uitdagingen op het gebied van privacy en naleving van onder meer de AVG met zich mee. De toezichthouders hebben inmiddels tanden gekregen. Facebook en Uber hebben daar inmiddels de eerste gevolgen van ondervonden.
Als organisatie is het dus niet alleen van belang hoe de beschikbare data het beste kan worden gebruikt, maar ook hoe de data zo goed mogelijk kan worden beschermd. Ondernemingen zullen privacy niet langer zien als bedreiging maar meer in moeten zetten als uithangbord.
Blockchain
Privacy (of beter gezegd: een gebrek daaraan) is ook een horde bij het toepassen van blockchain. In allerlei sectoren – eigenlijk overal waar met gegevens gewerkt wordt – kan blockchain een uitkomst zijn: in de financiële wereld, de logistiek, vastgoed maar ook in de zorg. Transparantie en verifieerbaarheid van gegevens zijn kerneigenschappen voor de toepassing van blockchain. Maar hoe openbaar kunnen medische gegevens van patiënten zijn? Bovendien is het erg moeilijk om gegevens uit de blockchain te kunnen verwijderen. Zo is het een uitdaging om de rechten van betrokkenen uit hoofde van de AVG – bijvoorbeeld het recht op vergetelheid – na te komen indien deze gegevens zijn opgeslagen in de blockchain. Aangezien wij komend jaar steeds meer toepassingen van blockchain as a service zullen gaan zien, is het cruciaal om de verbinding te leggen tussen de juridische- en technische know how.
