Mag je als werknemer tijdens werktijd naar de Olympische Spelen kijken? En hoe ga je hier als werkgever mee om? In deze blog bespreken we de juridische aspecten en praktische tips rondom dit actuele onderwerp.
Tijdens de Olympische Spelen rijst vaak de vraag of werknemers tijdens werktijd sportevenementen mogen volgen. Het is aan werkgevers om te bepalen hoe de arbeidstijd van werknemers wordt besteed. Immers, op grond van de Arbeidstijdenwet (artikel 4:1) hebben werkgevers het recht om de arbeidstijden te bepalen binnen de grenzen van de wet. Dit betekent dat zij in principe kunnen eisen dat werknemers hun werktijd volledig aan hun werkzaamheden besteden. Ook zal in de arbeidsovereenkomst zijn vastgelegd hoeveel uur de werknemer wekelijks (of maandelijks) werkt. Werknemers dienen zich te houden aan deze overeengekomen arbeidsuren en zullen deze uren aan hun werk moeten besteden. Dit betekent dat zij niet zomaar onder werktijd naar de Olympische Spelen mogen kijken, tenzij hier met de werkgever specifieke afspraken over zijn gemaakt. Het uitsluitend checken van de uitslag van een wedstrijd zal overigens wel moeten worden toegestaan, aangezien werknemers de mogelijkheid moeten krijgen onder werktijd kortstondig privézaken te regelen.
Werknemers hebben recht op pauzes en rusttijden zoals vastgelegd in de Arbeidstijdenwet (artikel 5:4). Het recht op pauze is als volgt geregeld:
Let wel, bij cao kan hiervan worden afgeweken, waarbij geldt dat een werknemer die meer dan 5,5 uur werkt aanspraak kan maken op een pauze van ten minste 15 minuten.
Tijdens een pauze hoeven werknemers geen werkzaamheden te verrichten en hebben zij ook geen recht op loon. Werknemers kunnen zelf bepalen hoe zij hun pauze inrichten en het staat hen dus vrij in hun pauze naar de Olympische Spelen te kijken. Daarbij is natuurlijk wel de vraag of deze pauze valt op een tijdstip waarop de sportwedstrijd plaatsvindt. Mocht dat niet zo zijn of is de pauze hiervoor te kort, heeft de werknemer in principe goedkeuring nodig van de werkgever om ook tijdens werktijd naar de wedstrijd te (blijven) kijken.
Werknemers kunnen ook verlof opnemen om naar de Olympische Spelen te kijken. De Wet Arbeid en Zorg (WAZO) en de regels omtrent vakantiedagen zoals vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek (artikel 7:634 BW e.v.) bieden werknemers de mogelijkheid om verlof aan te vragen. Hierbij gelden de volgende aandachtspunten:
Werkgevers die zich afvragen of een werknemer zijn werkzaamheden wel verricht en het vermoeden hebben dat deze stiekem naar de Olympische Spelen aan het kijken is hebben beperkte mogelijkheden om dit te controleren. Het recht op privacy geldt immers ook op de werkvloer. Het staat een werkgever natuurlijk altijd vrij de werknemer hierover vragen te stellen en met hem in gesprek te gaan. Verdergaande controle c.q. monitoring (bijv. van e-mail, internet- en telefoongebruik) van werknemers is slechts toegestaan als de werkgever voldoet aan de eisen uit de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de Uitvoeringswet AVG (UAVG). Kort gezegd komt het erop neer dat de werkgever hierbij een gerechtvaardigd belang moet hebben en dat de controle noodzakelijk moet zijn. Werknemers moeten bovendien van de controlemogelijkheid op de hoogte zijn gebracht.
Om misverstanden te voorkomen, is het belangrijk dat werkgevers duidelijke regels opstellen omtrent het volgen van sportevenementen onder werktijd. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een aangepast beleid tijdens de Olympische Spelen. Belangrijke punten om te overwegen zijn:
Een situatie die voor kan komen is dat een werknemer zich ten onrechte ziek meldt om naar de Olympische Spelen te kijken. Dit is een vorm van verzuimfraude en kan serieuze consequenties hebben. Werkgevers hebben het recht om twijfelachtige ziekmeldingen te onderzoeken. Enkele stappen die een werkgever kan ondernemen zijn:
Het is van belang om een duidelijke verzuimprocedure te hebben en deze strikt na te leven om dergelijke situaties als werkgever adequaat te kunnen aanpakken.
Voor zowel werkgevers als werknemers is het belangrijk om een balans te vinden tussen werk en plezier. Sportevenementen zoals de Olympische Spelen kunnen de teamgeest versterken en zorgen voor positieve gesprekken op de werkvloer. Werkgevers kunnen dit benutten door bijvoorbeeld gezamenlijke kijkmomenten te organiseren. Aan de andere kant is het cruciaal dat dit niet ten koste gaat van de productiviteit. Het aanbieden van flexibele werkuren of de mogelijkheid om thuis te werken kan hier een goede oplossing voor zijn.
Er zijn enkele juridische risico’s verbonden aan het toestaan van het kijken naar de Olympische Spelen onder werktijd. Denk hierbij aan ongelijke behandeling als niet alle werknemers dezelfde mogelijkheden krijgen, of aan verminderde arbeidsproductiviteit. Het is belangrijk om een consistent en eerlijk beleid te hanteren en eventuele uitzonderingen goed te onderbouwen. Het is raadzaam om als werkgevers een solide beleid op te stellen dat aansluit bij de bedrijfsvoering en de behoeften van de werknemers.
Het kijken naar de Olympische Spelen onder werktijd kan voor zowel werknemers als werkgevers een positieve ervaring zijn, waarbij – samengevat – geldt dat:
Het is aan de werkgever om een balans te vinden tussen werkverplichtingen en het toestaan van sportieve ontspanning. Door flexibele werktijden, transparante communicatie en het creëren van gezamenlijke kijkmomenten kan in deze sportzomer een win-win situatie worden gecreëerd.
