Wat regel je in een samenlevings-overeenkomst?

03 november 2021

Als je ongehuwd samenwoont is het – met name als je samen een koopwoning hebt – belangrijk om bepaalde afspraken vast te leggen. Hoe verdelen jullie de vaste lasten en wat gebeurt er als een van jullie overlijdt?

Voor samenwoners is er niets in de wet geregeld. Over de hierboven genoemde onderwerpen kunnen afspraken worden gemaakt in een samenlevingsovereenkomst:

Hoe verdelen we de vaste lasten?

Bij het voeren van een gemeenschappelijke huishouding horen vaste lasten. Maar hoe verdelen jullie die kosten en welke kosten rekenen jullie tot de vaste lasten? De twee meest voorkomende manieren van het vastleggen van de verdeling van de vaste lasten zijn:

  • Evenredig: Het verdelen van de kosten naar evenredigheid van inkomen. Bij deze verdeling komt het erop neer dat de partner die meer inkomen heeft ook meer bijdraagt aan de vaste lasten. Een voorbeeld: partner 1 heeft een inkomen van 100 en partner 2 een inkomen van 50. De vaste lasten zijn 60. Als de partners afspreken dat ze de vaste lasten naar evenredigheid betalen, is de verdeling van de vaste lasten als volgt partner 1: 2/3e en partner 2: 1/3e. Partner 1 betaalt dus 40 en houdt 60 van het inkomen over. Partner 2 betaalt 20 en houdt 30 van het inkomen over. Zo wegen de lasten voor beide partners relatief even zwaar en hebben beide partners de mogelijkheid om te sparen.
  • 50/50: Een andere mogelijkheid is dat jullie afspreken dat jullie ieder de helft van de lasten dragen ongeacht de hoogte van jullie inkomen. Een voorbeeld: partner 1 heeft een inkomen van 100 en partner 2 een inkomen van 50. De vaste lasten zijn 60. De partners moeten de vaste lasten ieder voor de helft betalen. Partner 1 betaalt 30 en houdt 70 van het inkomen over. Partner 2 betaalt ook 30 en houdt 20 van het inkomen over. Deze afspraak kan ervoor zorgen dat het bijdragen aan de vaste lasten voor een van jullie beiden relatief een zwaardere last is dan voor de ander.

Bij het vastleggen van afspraken over het betalen van de lasten moet ook worden afgesproken wat jullie onder vaste lasten verstaan. Gas, water, licht, boodschappen, abonnementen, vakanties etc. worden meestal tot de vaste laten gerekend. Maar hoe zit het met de aflossingen op de hypotheekschuld en de rente die jullie moeten betalen? Dit zijn onderwerpen waar jullie samen over na moeten denken.

Een van ons heeft meer geld ingelegd bij de aankoop/verbouwing van onze woning

Wanneer een van jullie eigen geld of meer eigen geld inbrengt dan de ander kan dit worden vastgelegd in de samenlevingsovereenkomst. Zo kunnen jullie bijvoorbeeld afspreken dat wanneer jullie uit elkaar gaan of de woning wordt verkocht, de partner die meer heeft ingebracht dat geld weer terugkrijgt. Er zijn ook andere mogelijkheden, lees onze blog over dit onderwerp. Het is belangrijk dat jullie je hierover laten adviseren.

Wat als een van ons overlijdt?

Als samenwoners erf je bij overlijden van een partner niet automatisch van elkaar en heb je ook geen recht op nabestaandenpensioen. Door het opstellen van een samenlevingsovereenkomst kunnen aan de langstlevende partner toch bepaalde rechten worden toegekend bij overlijden.

  • Verblijvensbeding: Door het samenwonen of het opstellen van een samenlevingsovereenkomst zijn jullie geen erfgenaam van elkaar. Als een van jullie overlijdt erven de wettelijk erfgenamen. Als jullie geen kinderen hebben zijn dat ouders, broers en zussen. Als er geen andere afspraken worden gemaakt en een van jullie overlijdt erven deze personen de helft van de woning. Om dit te voorkomen kan er een verblijvensbeding worden opgenomen in de samenlevingsovereenkomst. Dit zorgt ervoor dat alle gezamenlijke bezittingen naar de partner gaan die achterblijft bij het overlijden van een van jullie beiden.
  • Overnemingsbeding: Indien jullie samenwonen in een woning die eigendom is van een van jullie werkt het verblijvensbeding niet. In deze situatie kan een overnemingsbeding een oplossing zijn. In de samenlevingsovereenkomst wordt dan opgenomen dat de achterblijvende partner de mogelijkheid krijgt de woning over te nemen. Er kunnen in de samenlevingsovereenkomst ook afspraken worden gemaakt over de overname prijs. In de samenlevingsovereenkomst kan ook worden afgesproken dat de langstlevende partner andere goederen van de overleden partner kan overnemen bij overlijden.
  • Partnerpensioen: Als jullie zijn aangesloten bij een pensioenfonds en pensioen opbouwen willen jullie elkaar mogelijk aanmelden voor partnerpensioen. Dit pensioen wordt uitgekeerd aan de achterblijvende partner op het moment dat een van jullie overlijdt. De aanmelding van je partner voor dit pensioen gaat niet automatisch en moet je dus zelf doen. De meeste pensioenfondsen stellen als voorwaarde dat je een notariële samenlevingsovereenkomst moet hebben voordat je elkaar kunt aanwijzen als gerechtigde tot dit pensioen.

Die hiervoor besproken zaken zijn vooral belangrijk om vast te leggen als jullie een koopwoning hebben. Bovendien zijn er ook nog allerlei andere zaken die in een samenlevingsovereenkomst kunnen worden opgenomen. Daarnaast kunnen er – ook als jullie geen koopwoning hebben – redenen zijn om een samenlevingsovereenkomst (en wellicht ook een testament) op te stellen, bijvoorbeeld als jullie van elkaar willen erven.

Benieuwd of het in jullie situatie verstandig is om een samenlevingsovereenkomst op te stellen? Neem dan gerust contact met ons op.