Codicil opstellen om uw nalatenschap te regelen?

De voor- en nadelen op een rij 25 juni 2021

Zonder tussenkomst van een notaris zaken omtrent uw nalatenschap regelen? In deze blog bespreekt kandidaat-notaris Kirsten Feenstra de voorwaarden, de inhoud en de voor- en nadelen van het opstellen van een codicil.

Het opstellen van een codicil is net zo rechtsgeldig als het opstellen van een testament bij de notaris. In een codicil kan echter veel minder worden geregeld dan in een testament.

Een codicil is geldig als aan de volgende vormvereisten is voldaan:

  1. Het codicil moet met de hand zijn geschreven.
  2. In het codicil moet de datum staan waarop u het codicil heeft ondertekend.
  3. Het codicil moet door u zijn ondertekend.

Wanneer er niet is voldaan aan een van bovengenoemde vormvereisten is het codicil niet geldig.

Wat kunt u met een codicil regelen?

  1. In een codicil kunnen inboedelgoederen, kleren, lijfstoebehoren, lijfsieraden en boeken worden nagelaten. Vereist is dat de lijfsieraden, boeken en inboedelgoederen individueel worden gelegateerd: deze stukken moeten elk apart worden benoemd.
  2. In een codicil kan worden bepaald, dat op de goederen die in het codicil aan iemand worden nagelaten een zogenoemde uitsluitingsclausule van toepassing is. Door de uitsluitingsclausule hoeven de nagelaten goederen bij scheiding niet met de ex-partner van de verkrijger gedeeld te worden.
  3. De erflater kan in het codicil beschrijven wat zijn uitvaartwensen zijn. De uitvaartwensen moeten overeenkomstig het codicil worden uitgevoerd, voor zover de wensen redelijk en uitvoerbaar zijn.

In de specifieke situatie dat u een literair-, wettenschappelijk-, of kunstwerk heeft gemaakt: u kunt in het codicil een persoon aanwijzen die, na uw overlijden, de persoonlijkheidsrechten die u als auteur toekomen uit zal oefenen (bijvoorbeeld verzet tegen de openbaarmaking van uw werk of wijziging).

Wat kan er niet bij codicil worden geregeld?

Andere dan de hiervoor genoemde zaken kunnen niet worden geregeld in een codicil. Een geldbedrag aan iemand nalaten is dus bijvoorbeeld niet mogelijk. Ook is het benoemen van erfgenamen of het aanwijzen van een executeur niet mogelijk in een codicil.

Voordelen codicil

  • Het brengt geen kosten met zich mee omdat u niet naar de notaris hoeft.
  • U kunt het codicil gemakkelijk veranderen door een nieuw codicil op te stellen en het oude document te vernietigen.

Nadelen codicil

  • Een codicil kan makkelijk kwijt raken.
  • Erfgenamen houden er niet altijd rekening mee dat er een codicil is opgesteld. Soms wordt een codicil met uitvaartwensen pas na de begrafenis gevonden.
  • Erfgenamen kunnen het codicil vernietigen en doen alsof er nooit een codicil is geweest. De in het codicil nagelaten goederen komen dan niet bij de door u gewenste personen terecht.

Let op: als u een testament maakt bij de notaris worden meestal alle eerdere testamenten herroepen. Als u een codicil heeft opgesteld wordt dat ook herroepen. Het is dus belangrijk pas een codicil te maken nadat het testament bij de notaris is getekend óf te bepalen dat codicillen niet worden herroepen.

Conclusie

Het codicil geeft de mogelijkheid om zonder notaris(kosten) te beschikken over uw nalatenschap. Dit is echter beperkt tot bepaalde goederen en uitvaartwensen. Het codicil kan bovendien kwijtraken of niet bij de afwikkeling van de nalatenschap worden betrokken. Het codicil kan onder bepaalde omstandigheden wel een mooie aanvulling zijn op een reeds opgesteld testament.